Qajaar bada

Maanta uma nimid inaan ka hadalno kalluun sida aan inta badan u hadalno. Maanta waxaan helnaa wax la yaqaan, laakiin aan la aqoon isla waqtigaas. Waxay ku saabsan tahay qajaar badda. Waa xayawaan jidhkiisu u eg yahay dixiriga oo ku nool badweynta ficil ahaan adduunka oo dhan. Waqtigan xaadirka ah qiyaastii 1400 nooc ayaa la yaqaan, sidaa darteed waxay u qalantaa falanqeyn dhammaystiran.

Marabtaa inaad waxbadan ka ogaatid qajaarka badda? Akhriso waxaadna baran doontaa wax walba oo isaga ku saabsan.

Astaamaha ugu muhiimsan

Qajaarka badda waxaa iska leh phylum of echinoderms iyo fasalka holothuroids. Magaca qajaarka badda wuxuu ka yimaadaa isku ekaanshaha weyn ee ka dhex jira qudaarta, in kasta oo uu xayawaan yahay oo uusan ahayn geed.

Waxa ugu badan ee ka muuqda echinoderm-ka waa qaabka iyo qaab dhismeedka maqaarkiisa. Waxay ula dhaqantaa qaab dhismeedka sida haddii ay tahay maqaar, laakiin leh muuqaal jaale u eg. Jaleecada hore waa xayawaan lagu qaldi karo slug. Waxay kuxirantahay noocyada dhererkoodu wuu kala duwanaan karaa. Si kastaba ha noqotee, waxaa la dhihi karaa celcelis ahaan waa dherer ahaan 20 cm. Waxaa jira qajaarka badda leh cabbirro ka yar hal cm ama xitaa kuwa waaweyn.

Maqaarka uu qajaarka baddu u gaar yahay wuxuu leeyahay midab dhowr nooc ah. Waxaan ka heli karnaa bunni, cagaar saytuun ah ama madow oo leh maqaar maqaar. Iyada oo ku xidhan noocyada tani way kala duwanaan kartaa xoogaa. Muuqaalka dirxiga u eg ee ay yeelatay ayaa ka dhigaya mid awood u leh inuu la qabsado badda hoosteeda iyada oo aan wax dhibaato ah laga qabin sii jiritaankeeda.

Waa inaan xusuusnaano in badda dhexdeeda cadaadiska biyuhu uu aad uga sareeyo, sidaa darteed noocyo badan ayaa ku dambeeya inay yeeshaan muuqaal gelatinous ah oo ka caawiya inay ku noolaadaan deegaanadan. Haddii kale, aan xusuusanno kalluunka daadi iyada oo ah mid ka mid ah kuwa dunida ugu foosha xun kaliya qaabkeeda awgeed taas oo siinaysa qaabkaas dhifka ah.

Qajaarrada baddu waxay leedahay derbi dibedda ah oo jirkiisa ah oo ay samaysatay kolajiin kaas oo u oggolaanaya inuu wax ka beddelo qaabkiisa iyadoo loo eegayo cadaadiska biyaha ee jira xilli kasta. Awooddaas ballaadhinta ama qandaraaska jirkaaga sidaad doontid awgeed waxay awood u leedahay inay gasho ama ka baxdo godadka hoyga ay kaga dhuuntaan ugaarsadayaasha.

Hoyga iyo aagga qaybinta

Xayawaankani waxay isticmaalaan dhammaan cagaha tubbada ay leeyihiin si ay ugu faafaan dhulka ugu ballaadhan ee suurtogalka ah. Cagahaasi waxay leeyihiin hawlo xasaasi ah oo ka caawiya inay ogaadaan dhammaan waxyaabaha ku hareeraysan si loo arko inay khatar ku jiraan iyo in kale.

Sidaan horeyba u sheegnay, ku noolaan kara ku dhowaad jawi kasta oo badda ah, Maaddaama ay ku faafaan adduunka oo dhan. Si kastaba ha noqotee, waxaa laga heli karaa marar badan biyaha cusbada leh. Waxay gaartey tirada ugu badan ee dadka ku nool aagagga ku dhow dhuxusha.

Guriga ay xayawaanadan u tixgeliyaan inuu yahay mid nabdoon ayaa ku dhex yaal deegaanka u dhexeeya. Sidaa darteed, waa u khatar iyaga markay mawjaddu baxdo oo ay tahay inay aadaan biyo qoto dheer oo u dhow boholaha badda. Waxay ku taal aaggan meesha ugu nabdoon.

Waxay kuxirantahay noocyada aan gorfeyneyno, waxaan heli karnaa xayawaannada loo yaqaan 'benthic xoolaha' kuwaas oo u heellan inay ku qotaan cuntada jiirka jilicsan ama kuwa kale ee dabaalan kara kana mid noqon kara plankton. Tan awgeed waxay ugu dhaqaaqayaan mahadnaqa xoogga biyaha qulqulka.

Si aad u dareento ammaan waxaa la dhigaa godad ama waxaa lagu aasay substrates jilicsan. Sidan ayay uga dhuuman karaan ugaarsadayaasha oo uusan iftiinka u arkin.

Marka laga hadlayo aagga qaybinta, waxaan ka helnaa aag aad u ballaaran. Waxaa laga heli karaa dhammaan qaybaha Aasiya ee Badweynta Baasifigga oo leh shakhsiyaad tiro badan. Awooddeeda ay ku faafineyso nidaamyo deegaan oo fara badan waxaa u sabab ah awooddeeda la qabsiga heerar kala duwan iyo heer kul.

Cunnooyinka qajaar ee badda

Noocan ah sulug waxay quudin karaan qashinka, algae ama qayb ka mid ah looxyada iyo qashinka laga helay badda. Si ay u quudiyaan, waxay aruuriyaan dhammaan dusha sare ee dusha ka dhaca iyadoo ay ugu wacan tahay adeegsiga teendhooyinkooda ballaadhan ee dusha sare ee badda.

Si ay u liqaan cuntada, waxay adeegsadaan cagaha u qaabeysan tuubbada si ay ugu sameeyaan geeddi-socodka qodidda qaybta hoose. Teendhooyinka ay ku leeyihiin afkiisa waxaa ku daboolan xab oo ka caawiya inay soo qabtaan cuntada ku jirta hakinta ka dib markii ay qodeen.

Marka jiiryuhu galaan afka, waxay u gudbaan gudaha halkaas oo la geeyo xiidmaha yar si ay u shiiddo. Sida la filayo, mar alla markii aad farsameyso cuntada oo aad hesho nafaqooyinka lagama maarmaanka u ah jirkaaga, waxay iska tuuraysaa waxa aan kuugu adeegaynin qaabka dhoobada iyo qashinka.

Qaabkan xiisaha leh ee noolaanshaha waxaan dhihi karnaa ka shaqeynta nidaamyada deegaanka badda ta ah in la nadiifiyo soodhadhyada iyo in ciidda lagu kobciyo dhiggooda. Tiro aad u tiro badan oo xayawaankani waxay sababaan xaaladaha deegaanka inay beddelaan astaamahooda jireed iyo kiimiko.

Intaas waxaa sii dheer, iyaga oo cuntada u kala qaadaya tiradaas yar, waxay ka caawinayaan bakteeriyada inay u adeegto cunto.

Taranka

Si aan ugu dhammeyno macluumaadka qajaarrada badda, waxaan ka hadli doonnaa taranka. Nidaamka taranka ee xayawaankan waxaa lagu fuliyaa dibadda. Taasi waa, in kasta oo noocyada qaarkood yihiin viviparous mandheerta, haddana guud ahaan waa in samaynta shakhsiga cusub lagu qabto meel ka baxsan. Bacrinimadani waxay ku dhacdaa ka saarida shahwada iyo ugxanta labka iyo dhaddig.

Marka ukuntu dillaacdo, dirxiga u soo baxa iftiinka ayaa si xor ah u dabaasha. Waxay ku jirtaa marxaladda lambar seddexaad ee horumarkooda in teendhooyinku koraan. Xilliga dhalmada ee qajaarka badda waa sanadkii hal mar, labadii sanaba mar. Waa wax aan la saadaalin karin markay tahay taranka, sidaa darteed lama hubo goorta ay soo bixi doonaan.

Waxaan rajeynayaa in macluumaadkan aad sifiican ku baran karto qajaarka badda.